Muzikale documentaire waarin Robert Oey de politieke crisis reconstrueert die ontstond naar aanleiding van ‘leugens’ van Ayaan Hirsi Ali bij haar asielaanvraag. De film schommelt qua perspectief tussen twee werelden: die van de nieuwkomer in het asielzoekerscentrum en die van de bestuurlijke elite in Den Haag.

Oey legt het politieke spel bloot dat door de betrokkenen werd gespeeld. Nu het stof is neergedaald, zet hij met de hoofdrolspelers de zaken op een rij en legt hij de nuances bloot die toentertijd onzichtbaar bleven.

Op 15 mei 2006 maakte VVD-politica Ayaan Hirsi Ali bekend dat ze een baan bij een Amerikaanse denktank had geaccepteerd. Dezelfde dag liet VVD-minister Rita Verdonk weten dat Hirsi Ali waarschijnlijk haar Nederlanderschap zou verliezen. Het was het begin van een politiek drama dat leidde tot de val van het kabinet op 29 juni.

In de reconstructie van de gebeurtenissen komen hoofdrolspelers Rita Verdonk, Hilbrand Nawijn, Femke Halsema, Britta Böhler en Ayaan Hirsi Ali aan het woord. Daarnaast Volkskrant-redacteur Chris Rutenfrans, toenmalig Tweede-Kamervoorzitter Frans Weisglas, de toenmalig adviseur van Gerrit Zalm: Kees Berghuis en Jutta Chorus, co-auteur van een boek over Hirsi Ali.

De terugblik is doorsneden met beelden van een asielprocedure en archiefbeelden van Ayaan Hirsi Ali. De Leugen sluit op een geheel eigen wijze aan op de lange VPRO traditie van auteursdocumentaires, waarbij de maker vanuit een persoonlijke fascinatie het onderwerp vormgeeft. Oey doet dit op onorthodoxe wijze door in zijn reconstructie van de affaire ruimte te creëren voor gezongen commentaar van politici, asielzoekers en ‘gewone Nederlanders’. In hun liedjes geven zij uiting aan emoties en motieven die in de dialogen onbesproken blijven.

Uiteindelijk laat De Leugen zien dat in de politiek niets is wat het lijkt. Zelfs niet een leugen.

VPRO – donderdag 30 september 2010