Wie de woning van Eduard van Dijk (78 jaar) binnen treedt, komt in een andere wereld terecht. Honderden geschiedenisboeken, snuisterijen, schilderijen, plastic tassen vol papieren bevolken de ruimte. Tot aan het plafond reiken verzamelingen glas- en aardewerk. Het appartement is een museale uitdragerij en nauwelijks begaanbaar. Zelfs een bed past er niet meer in. Wanneer Eduard ten val komt en de kluts kwijtraakt, trekt zijn goede vriendin Vera aan de bel. Bij het opruimen van het huis komen emotionele herinneringen boven aan zijn vader die in 1945 als verzetsman stierf in het concentratiekamp Natzweiler.

In de documentaire ontmoet filmmaker Frans Bromet Vera en Eduard wanneer zij beginnen met het opruimen van de woning. Het doel is om het huis weer bewoonbaar te maken maar daarvoor moeten de volgestouwde kamers volledig op de schop. Waar Vera stoïcijns te werk gaat, roept elk afzonderlijk voorwerp bij Eduard een emotionele herinnering op. Tussen de vele boeken over de Tweede Wereldoorlog zit één boek dat hem in het bijzonder heeft geraakt: Nacht und Nebel (1977): een autobiografische vertelling van Floris Bakels, een medegevangene van Eduard’s vader, die verwijst naar de speciale Duitse concentratiekampen die zijn opgericht om verzetsmensen van de aardbodem te laten verdwijnen. Van Dijk’s vader komt na een paar gruwelijke jaren in verschillende kampen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog in KZ Lager Natzweiler om het leven. Eduard is twee jaar oud als zijn vader verdwijnt en nooit meer terugkeert. De verhalen uit Nacht und Nebel branden op zijn netvlies en raken hem tot op het bot.

Bromet reist af naar Duitsland en bezoekt de plekken uit het boek. Hij vraagt zich af hoe de geschiedenis van de verdwenen vader zich verhoudt tot het teruggetrokken leven van Eduard. Wat is de rol van Vera en de reden van haar geboden hulp? En wat doen explosieven, messen, sabels en zelfs een mitrailleur tussen de collecties kunst? Ondertussen werkt Vera zich een weg door Eduards jarenlange verzamelwoede. Krijgt zij het voor elkaar om ruimte in huis en hoofd te creëren.

KRO-NCRV – maandag 14 september 2020

Kijk Verstopt terug via NPO Start

Affiche Verstopt