De blauwe familie
Documentaire waarin zeven politieagenten vertellen over racisme en discriminatie op de werkvloer bij de politie. Klokkenluiders uit de politieorganisatie komen aan het woord die bij hun werkgever melding hebben gemaakt van misstanden waaronder racisme en discriminatie en vervolgens het leven is zuur gemaakt. De blauwe familie laat zien dat de politietop inclusiviteit met de mond belijdt, maar dat de praktijk heel anders is.
Op een geheime locatie komen zes politiemensen, een advocaat en een vakbondsleider aan het woord over de misstanden op de werkvloer van de politie. Ze hebben besloten om de ‘blauwe code van stilte’ te doorbreken. Het risico is groot, voor hen die nog in dienst zijn, staat hun baan op het spel, maar de maat is vol.
Degenen die zich op de geheime locatie melden zijn politiemensen in hart en nieren. Sommigen zijn moegestreden door de voortdurende twijfel aan hun loyaliteit, het stand moeten houden tegen vooroordelen en het omgaan met gebrek aan optreden vanuit de leiding. Ze zijn vooral teleurgesteld dat er maar niets verandert. Dat er niet daadkrachtig wordt opgetreden. Een Surinaams-Nederlandse rechercheur: “Ik heb het mijn zoon echt verboden, jij gaat niet bij de politie zolang ik leef. Al dat verdriet, ellende, de trauma’s die ik eraan heb overgehouden. Ik wil hem daarvoor behoeden”. Allemaal zijn ze strijdbaar en sommigen zijn in juridische gevechten verwikkeld met de organisatie.
De vakbondsleider vertelt over een politieman die grote betekenis heeft gehad bij de aanpak van de georganiseerde misdaad: “Hij heeft mentale problemen omdat hij zijn leidinggevende heeft aangesproken op verkeerd handelen. Vervolgens werd hij buitengesloten en gediscrimineerd. Hij diende een klacht in bij zijn werkgever en de tegenreactie was: ‘Dan gaan wij jou onderzoeken, want je hebt vast wel ergens fouten gemaakt.’ De lachende derde zijn de zware criminelen die denken: fijn, z’n eigen organisatie neemt hem te grazen, hoeven wij het niet te doen. Zijn werkgever laat hem als een baksteen vallen.”
De ervaringen van deze politiemensen leggen een patroon bloot van een gebrek aan daadkrachtig inclusief leiderschap en de misstanden die daardoor in stand worden gehouden. Men dekt elkaar af en houdt de media en politiek zoet met beloftes. Een leiding die geen tegenspraak duldt, wars is van kritische geluiden en niet bereid lijkt de aangekaarte problemen serieus te nemen en aan te pakken. Met als gevolg dat een grote groep politiemensen zich onveilig voelt, zich niet durft uit te spreken, want “wie praat die gaat”. Zo wordt een hardnekkige angstcultuur in stand gehouden. De broodnodige diverse instroom is moeizaam, want wie wil er werken in een organisatie waar discriminatie en racisme getolereerd worden en buitensporig gedrag onbestraft blijft?
KRO-NCRV – maandag 23 mei 2022
