Dochters van Malakeh
Documentaire over twee Iraanse zussen die worstelen met de keuze tussen de vrijheden van hun verworven positie en de mogelijke consequenties van hun grote droom: het vinden van een geschikte man. Naast een zeer intiem portret van twee innemende vrouwen, hun onderlinge verhouding en hun omgeving, wil deze film een beeld geven van de tamelijk onbekende leefwereld van moderne vrouwen in het hedendaagse Iran. De zussen Maryam en Ghazal vertegenwoordigen met hun moeder Malakeh drie generaties Iraanse vrouwen. Hun verhalen geven een indruk van de ontwikkeling van de positie van de vrouw in Iran vanaf de periode van de sjah tot aan de tijd van de Islamitische revolutie.
De 45 jarige Maryam en haar 28 jarige zus Ghazal behoren tot de acht kinderen van moeder Malakeh en haar man Reza Heshmat Manesh, thans wonend in de middelgrote stad Fardis. De familie komt uit de gegoede middenklasse, maar heeft in de loop der jaren, zoals vele Iraanse families, door onverwachte ontwikkelingen en oorlog, een aantal flinke klappen te verduren gehad. Drie van de acht kinderen zijn naar het buitenland vertrokken en een zoon is door de Iran-Irak oorlog lichamelijk en geestelijk beschadigd. De ruggengraat van de familie wordt gevormd door moeder Malakeh en haar twee dochters Maryam en Ghazal, die beiden nog thuis wonen.
De spanningen worden in de familie Heshmat Manesh op scherp gezet, nu Maryam, die als accountant een topfunctie bekleedt, heeft besloten actief een huwelijkspartner te gaan zoeken. Dit is het scharnierpunt waar de film om zal draaien. Maryam is als kostwinner de spil van het gezin. Zij neemt de besluiten. Deze positie geeft Maryam veel bewegingsruimte, maar daar horen ook veel verantwoordelijkheden bij. Vooral haar drie broers, die met hun gezinnen in de buurt wonen, doen voortdurend een beroep op haar; ze hebben haar nodig bij het vinden van een baan, van een huis, en allerlei andere zaken. Zoals in veel Iraanse families is ook in de familie Heshmat Manesh, het gezag thuis van de vader komen te liggen bij de dochter die voor de inkomsten zorgt.
Als Maryam uit huis vertrekt zal de verantwoordelijkheid bij haar jongere zus Ghazal komen te liggen, die net van de universiteit is gekomen. Maar ook Ghazal droomt hardop van een man en ze wil een eigen bedrijf. Maar welke Iraanse man wil trouwen met zo’n onafhankelijke vrouw? Welke man komt überhaupt in aanmerking? In de documentaire willen we laten zien hoe deze twee vrouwen, tegen de achtergrond van de Iraanse tradities, hun leven actief proberen vorm te geven. Wat ze besluiten en welke gevolgen dat heeft. De zussen worden bijgestaan door hun moeder Malakeh, die op haar 13e aan haar 25 jarige neef Reza werd uitgehuwelijkt, maar zich door scholing en levenservaring tot een sterke persoonlijkheid heeft ontwikkeld. Het proces waar Maryam en Ghazal zich nu in bevinden, zal van grote invloed zijn op de rest van hun leven en dat van hun familie. We willen erbij zijn om dit sleutelproces te filmen. We hebben de mogelijkheid om vanuit dit intieme perspectief het leven van de zussen en moeder Malakeh te volgen omdat het de familie van Sharog betreft. Sharog is een van de acht kinderen. De familie wil graag aan de film meewerken.
Het verhaal van deze vrouwen geeft op micro niveau een indruk van hoe achter de schermen van het publieke, streng door mannen beheerste leven, een verschuiving heeft plaatsgevonden naar een invloedrijkere positie van de Iraanse vrouw. In de tijd van de sjah mochten vrouwen zelf bepalen welke kleren ze wilden dragen, maar genoten ze nauwelijks onderwijs of enige invloed. Sinds de Iraanse revolutie gebruiken steeds meer vrouwen een goede opleiding als ticket to freedom. Want wie bijdraagt aan het gezinsinkomen, kan meebeslissen over de besteding van het geld. Zo hebben veel vrouwen, bijna geruisloos, in de afgelopen decennia een steeds betere positie verworven. Constant wordt er getrokken aan de grenzen van de traditionele samenleving.
IKON – donderdag 29 maart 2012
