Portret van cabaretière en zangeres Jasperina de Jong op basis van archiefbeelden, foto’s en gesprekken met haar.

Jasperina de Jong (81) is voor velen een mysterie, een afstandelijke perfectionist. Een diva en een ijskonijn. Ze woont alleen in een bos. Teruggetrokken. Oh kind, ze heeft alles al zo vaak verteld: hoe ze vroeger al zo mooi kon zingen, hoe ze balletdanseres wilde worden… en hoe Wim Kan haar destijds niet aannam wegens gebrek aan talent. Een leraar herinnert zich een meisje dat niet stil kan zitten in de klas en graag in het middelpunt van de belangstelling staat. Het is duidelijk dat ze actrice zou worden. Zelf zegt ze: “Ik wilde artiest worden, maar wist niet wat dat betekende.” Haar ouders hebben geen geld voor balletles, en vinden het eigenlijk allemaal maar onzin. Werken moet je.

In 1960 doet Jasperina auditie bij een cabaretgroepje en daar wordt ze wél aangenomen, hoewel oprichter Eric Herfst haar maar gewoontjes vindt. Maar voor Jasperina is het liefde op het eerste gezicht: op Eric, op cabaret, op het toneel. Het duurt niet lang voor ze de ster van Lurelei is en op de voorpagina van de kranten prijkt. Ze kan zingen als een nachtegaal en heeft duidelijk komisch talent. Lurelei gaat geen taboe uit de weg en Jasperina zingt over hoeren, het koningshuis, religie en seks. Ze kijkt niet graag terug. Die tijd is geweest. Rond haar huis scharrelt ze met haar hond Baddy, haar trouwe metgezel. Samen lopen ze door het bos, onafscheidelijk. Ze leest de krant nog wel, maar van de wereld zoals ‘ie nu is snapt ze niks meer.

In 1963 wordt Pelle geboren, de zoon van Jasperina en Eric. Maar Jasperina gaat gewoon door met spelen, ze moet wel want het is haar werk. “Ik moet de kar trekken.” Maar ze wil ook graag. Pelle(3) hangt ziekjes aan haar, maar Jasperina is onverbiddelijk: “Mamma gaat spelen.”

Na het einde van Lurelei in 1968 gaan Eric en Jasperina samen professioneel verder. Ze hebben met De Stunt de musical ontdekt en een zeer innige en succesvolle samenwerking volgt: De Jasperina Show, Jasperina’s Grote EgoTrip, Fien, etc, etc. Dan gaat Eric Herfst dood en moet ze alleen verder. Jasperina stort zich op haar werk. One-woman shows, acteren, prijzen, talloze tv-optredens, een household name. Zoon Pelle doet het licht bij haar voorstellingen.

Dan ineens heeft ze er genoeg van. Ze neemt afscheid, dat is zelfs op het Acht uur journaal, met de voorstelling Marlene. Plots. En zonder terugkijken. Waarom zo blij dat ze er mee kon stoppen? Welke offers heeft ze gebracht?

Regisseur Simone de Vries maakte onder meer Beer is cheaper than therapy en documentaires over kunstenaars zoals Kinky Friedman (Proud to be an asshole from El Paso), Kamagurka (Planeet Kamagurka) en Rutger Hauer (Blond, Blue Eyes). Haar korte documentaire Raak me waar ik voelen kan werd in 2007 bekroond met een Gouden Kalf en de Beeld & Geluid Award. Uitgezonden als aflevering van Close Up.

AVROTROS – maandag 30 september 2019 (première NFF) | donderdag 7 november (bioscooprelease) | zaterdag 4 januari 2020 (TV-première)

Kijk Jasperina: Op eenzame hoogte terug via NPO Start

Affiche Jasperina: Op eenzame hoogte

Bron foto: ANP/KIPPA