Documentaire waarin visueel kunstenaar, fotograaf en filmmaker Tina Farifteh het al dan niet uniek menselijke vermogen tot empathie, en de grenzen daaraan onderzoekt.

Waarom halen we de ene vluchteling met onze eigen auto op en laten we de ander doodvriezen aan de grens met Europa? Sinds de start van de oorlog in Oekraïne is duidelijk geworden dat de levens van witte mensen met blond haar en blauwe ogen meer waard zijn dan die van mensen van kleur. Welke mechanismen zitten daarachter? Wie zetten we bovenaan de empathieladder als het aankomt op leven en dood? Zijn empathie en xenofobie twee kanten van dezelfde medaille? In Kitten of Vluchteling? onderzoekt visueel kunstenaar, fotograaf en filmmaker Tina Farifteh het al dan niet uniek menselijke vermogen tot empathie, en de grenzen daaraan.

Dat doet ze op geheel eigen wijze. Tina is een zelfverklaard obsessief ‘beeldverzamelaar’. Uren per dag besteedt ze aan het bekijken en opslaan van foto’s en video’s. Van afschuwelijk geweld dat mensen aan de Europese grenzen wordt aangedaan, maar ook van spelende kittens en pruttelende baby’s. Ze verwondert zich erover dat overal en altijd om onze aandacht wordt gevochten. Vooral door in te spelen op onze empathie.

In de film wordt die ervaring nagebootst, in een grijze kubus – deels expositieruimte, deels onderzoekslab. Experts, proefpersonen en empathie-ervaringsdeskundigen worden onderworpen aan een stroom van uiteenlopende beelden, en aan de hand daarvan geïnterviewd. Wat is empathie volgens hen? Zijn we meer empathisch voor de een, dan ‘de ander’? En wat voor effect hebben beelden daarop?

Met een academisch achtergrond in economie én kunst weet Tina hoe beïnvloedbaar de mens is. Voorheen werkte ze in de marketing, waar ze dagelijks bezig was mensen te verleiden met beeld. En eigenlijk doet ze dat als multidisciplinair maker nog steeds, maar nu met de nodige kritische reflectie. Centraal in haar werk staat hoe mensen continu worden beïnvloed, door beelden, bedrijven en overheden. In haar prijswinnende video-installatie ‘The Flood’ ontleedde ze rechts-populistische retoriek over vluchtelingen. In haar debuut Kitten of Vluchteling? onderzoekt ze de werking en maakbaarheid van ons empathisch vermogen.

VPRO – zondag 24 september 2023 (première NFF) | dinsdag 26 september 2023 (2Doc Kort)

Kijk Kitten of Vluchteling terug via NPO Start

Poster Kitten of Vluchteling