In de documentaire ’Leegstaand Monument’ staat de bijzondere geschiedenis van het Joods Werkdorp centraal. Frans Bromet spreekt nabestaanden en één van de overlevenden over de plek die destijds ‘een klein lichtpunt in donkere tijden’ werd genoemd. Hij bevraagt de huidige partijen in het conflict naar hun motieven. Zullen zij erin slagen om samen op te trekken in het streven om van Joods Werkdorp een rendabel en waardig herinneringscentrum te maken? 

In de uitgestrekte polder van de Noord-Hollandse Wieringermeer staat het voormalig Joods Werkdorp. In de jaren ’30 van de vorige eeuw worden er Joden opgevangen die Duitsland zijn ontvlucht als gevolg van het Naziregime. In het speciaal opgerichte opleidingscentrum leren zij een ambachtelijke vakopleiding die hen in staat moet stellen te emigreren naar Palestina of Amerika. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog wordt de plek ontruimd en de meeste bewoners afgevoerd naar concentratiekampen. Na jarenlange leegstand zijn er plannen om in het Joods Werkdorp ruim 300 Oost-Europese flexwerkers te huisvesten. Dit zorgt voor spanning en verdeeldheid in de gemeenschap en de lokale politiek.

Succesvol ondernemer Joep Karel, de nieuwe eigenaar van het Joods Werkdorp, wil op het terrein van het Joods Werkdorp wooneenheden plaatsen, waar Oost-Europese flexwerkers kunnen wonen. Met de opbrengst van de exploitatie is hij van plan bij te dragen aan de historische functie van het hoofdgebouw.
Leden van Stichting Joods Werkdorp, die in allerijl is opgericht, geloven niet in de mooie woorden van Karel. De plannen zouden zich structureel niet verhouden tot het Joods culturele verleden van het unieke Rijksmonument. De stichting is van mening dat het gebouw en de omgeving niet geschikt zijn voor ‘massale aanwezigheid van Oost-Europeanen’ en beginnen een lobby bij de lokale politieke partijen. Ook buren vrezen overlast van het nieuw te verrijzen ‘getto’ naast hun deur.  Karels frustratie groeit over de starre houding van de Stichting die veel eist maar geen (financiële) inbreng levert. Het zet de verhoudingen tussen partijen op scherp.

EO – zondag 8 december 2019

Kijk Leegstaand monument terug via NPO Start

Affiche Leegstaand Monument

Bron: persbericht EO