Mariënborn – 25 jaar na de Muur
Documentaire over het dorpje Mariënborn, ooit de belangrijkste grensovergang in het IJzeren Gordijn tussen Oost en West. Op 9 november 2014 was het precies vijfentwintig jaar geleden dat de Berlijnse muur viel.
Mariënborn, een dorpje ergens in het midden van Duitsland, was ooit wereldberoemd. Het gehucht lag op de grens tussen Oost en West en diende decennialang als de belangrijkste en meest beveiligde grensovergang in het IJzeren Gordijn. Velen werkten hier ooit, soms (nood-)gedwongen, voor ‘het systeem’ als Stasi-officier, douanier, boekhouder of serveerster. In deze hermetisch afgesloten grensplaats, waar geen westerling of buitenstaander mocht komen, smeedden de dorpelingen een hechte kleine gemeenschap met zorg en gezelligheid voor alle bewoners. Tegelijk wist iedereen dat niemand werkelijk te vertrouwen was. Kritiek was niet gewenst en zelfs vrienden konden verklikkers zijn.
Nu, 25 jaar na de val van de Muur, laat deze documentaire zien hoe de inwoners van Mariënborn worden achtervolgd door de spoken uit het verleden. Tegenstrijdige gevoelens van schuld, spijt en melancholie naar het vroegere gemeenschapsgevoel eindigen in een eenzaam onderling zwijgen. Ondertussen wordt de ooit zo geïsoleerde gemeenschap nu overspoeld door bezoekers van buitenaf. Toeristen stellen confronterende vragen, bedevaarders zoeken genezing bij de Maria-bron in het dorp en een Afrikaanse asielzoeker, die hier toevallig terecht is gekomen, probeert te begrijpen hoe de mensen in het dorp samen leven.
Verdenken en verdacht worden. Kijken en bekeken worden. Als in een beklemmende droom vertelt deze documentaire het verhaal van een gesloten gemeenschap die zich poogt te verzoenen met het verleden.
NOS – dinsdag 4 november 2014
