Documentaire over de Nederlands-Antilliaanse beeldhouwer Nelson Carrilho (1953), die bekend werd toen hij in 1984 het beeld ‘Mama Baranka’ maakte, dat in het Vondelpark in Amsterdam staat. Hij maakte het beeld ter nagedachtenis aan Kerwin Duinmeijer, het slachtoffer van een racistische moord. In de afgelopen decennia vertelde Carrilho via zijn beeldhouwwerken het verhaal van de zwarte mens, waarbij hij op zoek is naar verbinding en verzoening in een verdeelde samenleving.

Met zijn bronzen beelden geel Carrilho uitdrukking aan zijn Afrikaanse afkomst. In deze tijd van polarisatie voelt Carrilho de pijn van het koloniale verleden en zet die om in monumenten die de samenleving verbinden. Filmmaker Robin van Erven Dorens reist met Carrilho mee naar zijn geboortegrond op Curaçao, naar Zuid-Italië, waar hij een monument wil neerzetten voor vluchtelingen en filmt hem aan het werk in zijn atelier in de Amsterdamse Jordaan.

De beeldhouwer en de filmer zijn buren en vrienden. Daardoor is de film een persoonlijk portret geworden dat dichtbij de essentie van Carrilho’s werk komt. Zijn inspiratie komt in de eerste plaats uit Afrika, waarvandaan een aantal van zijn voorouders werd ontvoerd om als slaven te werken op de plantages in het Caribisch gebied. Aan de andere kant is Carrilho opgeleid in de klassieke Europese beeldhouwtraditie en hecht hij groot belang aan vakmanschap: materiaalkennis, anatomie. Daarmee is hij in staat zijn beelden de bezieling te geven die hem voor ogen staat en die voor hem het verschil maken tussen een goed en een slecht beeld.

Muziek speelt een belangrijke rol in de film. Carrilho is sterk beïnvloed door gospel, jazz en Afrikaanse muziek; muziek die ruimte geeft en leegte toelaat. Voor deze film is een speciale soundtrack gemaakt met muziek die speelt met die leegte en zo op zijn eigen manier invulling geeft aan de betovering van Carrilho’s werk.

Zo komen in de film steeds ogenschijnlijke tegenstrijdigheden aan bod die Carrilho’s persoonlijkheid definiëren en die hem zo’n boeiende kunstenaar maken. De discriminatie die hij meemaakte in zijn jeugd, racistisch geweld, de toenemende sociale ongelijkheid in de wereld, de onmenselijke behandeling van vluchtelingen; het zijn thema’s die hem tot poëtische gedachten brengen en aanzetten tot nieuwe ideeën. Die poëzie komt steeds weer naar boven in de film, of het nu in zijn atelier is, aan de stranden van Zuid-Italië of in de olieraffinaderij die ooit het economisch hart van Curaçao was.

Nelson Carrilho – Ik ben een zwarte beeldhouwer is een aflevering uit de documentaireserie Close Up.

AVROTROS – woensdag 24 maart 2021

Kijk Nelson Carrilho – Ik ben een zwarte beeldhouwer terug via NPO Start

Nelson Carrilho – Ik ben een zwarte beeldhouwer